Het gaat om meer dan alleen communicatie...

Wat heeft Nonviolent Communication, Geweldloze Communicatie, Verbindende, Communicatie mij gebracht? En wat kan het jou leren?
Toen ik in 2006 begon met wat toen ‘Geweldloze Communicatie’ heette, op aanbeveling van een zeer enthousiaste vriendin, deed ik dat vooral om mijn relatie te redden. De meesten die in een open training komen, zo merk ik nu, hebben een actueel, persoonlijk motief: ruzie op het werk, een relatie die op de klippen dreigt te lopen, contact met de pubers kwijt, weer ontslagen... Het kan trouwens ook een algemeen motief zijn: een betere communicatie in jouw OR tot stand brengen, onderzoeken of je in je werk als politieman of rechter hier iets mee kan, of algemene levenswijsheid en levenskunst opdoen. Ik wilde dus in 2006 mijn gezin bij elkaar houden door mijn eigen communicatiestijl te onderzoeken. Mijn ex klapte namelijk dicht van mijn open en expressieve wijze van communiceren, dus ik dacht: als ik alles geheel ‘geweldloos’ leer zeggen, gaat hij vast wel weer open voor mij. Niet dus, ik sprak al over mijn ‘ex’.

Ik heb mijn relatie dus niet kunnen redden, maar ik heb wel heel veel wijsheid gevonden waar ik al lang naar op zoek was. Tien jaar later ben ik internationaal gecertificeerd trainer en het verveelt me nog steeds niet.

Wat mij vanaf dag één boeide was, dat dit eindelijk een diep doorleefde methode is, die terugvoerde naar de politieke bewegingen van Ghandi en Martin Luther Ling. Een methode, die levenswijsheid en praktisch inzicht bracht, zonder therapeutisch te zijn. Ik hoefde niet in mijn verleden te graven, het werd geen onoverzichtelijke emotionele soep, ik hoefde -godzijdank- niet op kussens te slaan en mijn jeugdtrauma’s weg te huilen.

Wat ik kreeg was helderheid, simpelheid, wijsheid, in dat waar ik velen om mij heen onder zag lijden: krakkemikkige communicatie. Mijn hele leven was ik er al verbaasd over: ouders die langs elkaar heen praatten, leraren die leerlingen niet wisten te bereiken, buren die ruzie maakten om kleine dingen, mensen die mopperden op hun leidinggevenden en andersom, sportverenigingen die uit elkaar vielen door menselijk gedoe…

Die verschrikkelijke onmacht, die ik overal om me heen zag en had gezien, en die ikzelf zo tragisch was gaan ervaren in mijn -ooit zo gelukkige- relatie, daaraan kwam met de komst van GC een einde. Eindelijk tools om beter te weten èn serieus te nemen wat er in mij omging, om verantwoordelijkheid te nemen voor mijn drijfveren en wensen. En vooral: om dit te doen op een manier, waar anderen niet van op de kast terecht kwamen.

Geweldloze Communicatie, wat nu steeds vaker ‘Verbindende Communicatie’ genoemd wordt, bleek heel goed aan te sluiten bij visies die ik al had, op hoe ik graag wilde dat mensen met elkaar om zouden gaan –respectvol-, hoe macht zou worden vormgegeven –vanuit gelijkwaardigheid-, en hoe leiderschap zou moeten werken –ten dienste van het leven in plaats van ten dienste van het systeem-.

GC is dus niet alleen een communicatiemethode, het is meer, veel meer. Het is ook een visie op sociale en politieke verandering. Het begint bij begrijpen wat jou beweegt, drijft, irriteert, triggert,… In eerste instantie is het dus bewustzijn; en in die zin sluit het aan bij allerlei eigentijdse stromingen, zoals belangstelling voor mindfulness, yoga, gezondheid, voeding, beweging. Ook dat interesseerde mij al sinds mijn zestiende. De boeken die ik in mijn kast had staan waren een mooie voorbode voor GC, van Gordon (opvoeding), Goleman (emotionele intelligentie), Riekje Bosman (psychologie), Eckhart Tolle (Een Nieuwe Aarde), tot mijn belangstelling voor politiek en vooral onderwijs: hoe haal je het beste uit mensen? Wat zijn rechtvaardige systemen?

In tweede instantie is GC een methode die je helpt om aan dat wat jou drijft vorm te geven, onder andere via communicatie. Taal is daarbij heel belangrijk, maar ook je intentie en je bereidheid open te staan voor jezelf en de ander.

In derde instantie is het nieuwsgierig zijn naar wat anderen drijft, oordeelloos, waarbij je op zoek gaat naar afstemming: wat wil ik, wat wil jij en hoe geven we daar invulling aan? In vierde instantie is het een manier van leven, waarbij je het bestaan in het algemeen geen geweld wil aandoen, sterker nog: wil dienen.

Dus wat leer je in een Basistraining Verbindende Communicatie? Zo ongeveer wat hierboven staat, in aanzet dan. Daarna gaat het om oefenen, incorporeren, meer lezen, nog een verdiepingstraining doen wellicht en langzaam maar zeker je deze houding eigen maken. Het is een manier van leven, zonder in een eigen subcultuur te verdwijnen, maar waarmee je juist actief midden in het leven kan staan. De relatie met jezelf, je partner, je kinderen, je collega’s en de wereld om je heen verbetert. Conflicten verminderen, maar blijven ook, want het leren houdt nooit op ;).

Donderdag 8 en vrijdag 9 juni: Basis2daagse. Zie hier mijn gehele aanbod voor de komende tijd.

Rijkdom in Relatieland

Een liefdesrelatie (en ook een relatie tussen ouders – kinderen, broers – zussen, goede vrienden) geeft geborgenheid en tegelijkertijd kan het een mijnenveld van ondoorgrondelijke conflicten worden. Op een dag stuit je op een dilemma, variërend van: waar vieren we Kerst, tot wel of niet samenwonen, tot wat eten we vanavond, waaronder het hele mijnenveld verborgen zit. Mijn advies: ploeg de boel om, voordat er ontploffingen plaatsvinden.

Het kenmerk van een liefdesrelatie (in brede zin dus) is dat er sprake is van een diepe gehechtheid waar je jezelf aan overgeeft, waardoor je jezelf er ook een stukje in verliest. Hoe kan je in jezelf verankerd blijven, zodat de relatie een gezonde wederzijdse afhankelijkheid bevat? Vrijheid in verbinding, verbinding in vrijheid… Mooi gezegd, hoe gedaan?

In een liefdesrelatie kom je, zoals dat heet ‘jezelf tegen’. Op een dag stuit je op de (onbewuste) overtuigingen die jij hebt ten aanzien van hoe jij vindt dat het hoort. Niet alleen dat, ook overtuigingen over jezelf, betreffende jouw eigenwaarde. Het mooiste is als je dat kan onderzoeken en bespreken, zonder oordeel, liefst met elkaar. Dan wordt de hechting veilig.

Helaas stuiten mensen op overtuigingen waar schaamte en schuld op zit, zowel ten aanzien van jezelf, als van de ander. ‘Ben ik wel goed genoeg?’ ‘Mag ik voor mezelf opkomen?’ ‘Ik moet me aanpassen.’ ‘Dat hoor je zo toch niet te doen?’ ‘Dat moet iemand toch vanzelf aanvoelen?’ Etcetera. Omdat je op dat soort overtuigingen niet trots bent en het eng is om ervoor uit te komen, houden veel mensen dit voor zichzelf. Dat is dan het tragische begin van het einde van een veelbelovende relatie. Er ontstaan eindeloze kibbelarijtjes, of er ontstaat een veilige (maar saaie) sleur, of het gaat uit.

Als je een rijke, vervullende relatie wilt (en wie wil dat niet?) is het dus zaak om op zoek te gaan naar wat er speelt. Conflicten zijn prima aanleidingen om dat te doen. Verbindende Communicatie geeft mij in ieder geval veel heldere handvatten, waardoor het mijnenveld snel hanteerbaar wordt. Vragen als onderstaande komen aan de orde: Wat zijn terugkerende irritaties en ruzietjes? Hoe ga je met conflicten om, wat heb je in je gezin van herkomst daarin geleerd? Hoe goed zorg je voor jezelf en hoe duidelijk ben je over wat jij wil en nodig hebt? Ga je voor de ander zorgen in de hoop dat die voor jou gaat zorgen? Hoe is de interactie tussen jullie? Wie neemt het voortouw en wie volgt en is dat oké voor beiden? Welke behoeften vervult deze relatie voor ieder en welke niet? Wat doe je met de niet-vervulde behoeftes?

Dit bewuster gaan hanteren, in openheid en eerlijkheid, is voor mij wat rijkdom in het leven echt is.

Relatie Check Up op afspraak. Info zie hier.

Niet goed genoeg...?

Een overtuiging, die in allerlei varianten ('Ik ben te dik, te dom, te laf, te lui...') wijd verspreid is, is: 'Ik ben niet goed genoeg.' In mijn workshops Verbindende Communicatie stuit ik vaak op zo'n hardnekkige onderlaag, een negatieve kernovertuiging, die het voor mensen moeilijk maakt de dingen anders te gaan doen.

Iemand die meer voor zichzelf op wil komen en daarom naar mijn workshop komt, krijgt na twee dagen werken uiteindelijk in een rollenspel toch niet uit haar mond dat ze in de gesprekken met haar vriendin een gelijkwaardig aandeel wil. Want wie is zij om dit deel op te eisen? Een man die heel graag meer rust en ruimte voor zichzelf wil in zijn relatie, blokkeert volledig als ik hem in een rollenspel, waarin ik de levenslustige vriendin speel, uitdaag om voor zichzelf een grens te trekken. Want hij moet toch voldoen aan wat zij wil, wie is hij om voor zichzelf ruimte in te nemen? 

De populaire boeken van Griet op de Beeck gaan hierover. Zij laat zien dat in de kinderjaren zo'n overtuiging ontstaat. De niet volledig onvoorwaardelijke liefde van (een van) de ouders wordt omgezet in zo'n overtuiging. En er zit nog iets achter: als jij niet goed genoeg bent, ligt het aan jou, dan kan jij er in ieder geval nog iets aan doen, zo is de illusie. Het is onverdraaglijk voor een kind om te zien en aanvaarden dat de ouders je niet geven wat je wezenlijk nodig hebt. Dan maar liever een negatief zelf-oordeel.
Het psychologisch werk van Jan Geurtz -die verslavingen in allerlei vormen wil wegnemen- gaat hierover. Volgens hem is een negatieve kernovertuiging de basis van alle verslavingen. Ook hier is de werkelijkheid te moeilijk om te verdragen en de verslaving dempt, leidt af, en creëert een nieuw web van narigheid. 

In de Verbindende Communicatie willen we ons niet bezighouden met de eindeloze psychologische duiding van het verleden, maar ook hier gaat het steeds vaker over dit hardnekkige spoor. Omdat het nog actueel in mensen aanwezig is, hoef je er ook geen eindeloze analyse op los te laten, maar valt er nu iets aan te doen. Hoe kan je je verbinden met wat je echt nodig hebt? Wat heb je eigenlijk nodig? Kan je er nu, als volwassene, zelf verantwoordelijkheid voor nemen? Kan je een negatieve kernovertuiging vervangen door een positieve?

Er zijn inmiddels meerdere oefeningen ontworpen om hier zicht en licht op te krijgen en om het spoor te verleggen. Ik vind het super-interessant en wezenlijk van waarde. Woensdag 17 mei besteed ik er een workshopdag aan, van 10:00 - 17:00, in mijn studio in Arnhem, 100 m van Arnhem CS. Kernovertuigingen. 

Inschrijven en info zie hier