De Kracht van een Positieve Omgeving

Tijdens de vakantie veranderen de meeste mensen enigszins hun gewoontes en gedrag. Daardoor ervaar je in het begin op je werk, bewuster dan anders, wat die normale omgeving met je doet. Zo vertelde een vriendin, die als lerares weer op haar school kwam, dat het haar opviel dat haar collega's zo 'taakgericht' praatten, ze miste echt contact en ervoer haar werk niet als heel inspirerend. Na een paar dagen zelf weer taakgericht bezig te zijn, was dat gevoel weg, back to normal.

Wat mij opviel tijdens mijn vakantie is hoe sterk de nieuwe omgeving en de andere bezigheden invloed hadden op hoe ik mij voelde en hoe snel ik afweek van mijn normale routine. Ik voelde me rustiger, ging vroeger naar bed, sliep beter, dronk zo goed als geen alcohol, las dikke boeken, maakte makkelijker contact met mensen.
Hoe houd ik dit vast in mijn normale omgeving, dacht ik? Kan ik dit transporteren naar mijn dagelijks leven? Na een dag of drie thuis ging ik weer later naar bed, door meer op internet te zitten en had ik het in mijn werk weer drukker dan ik zou willen. Mijn basale gevoel van rust maakte plaats voor mijn 'normale' staat van gejaagdheid, gepaard gaand met enige grimmigheid in het sociale verkeer.

Gevangenen die met de beste voornemens terugkeren in de buitenwereld en ook terugkeren in hun oude omgeving, zonder dat er substantieel iets verandert in de omstandigheden, vervallen snel weer in hun oude gedrag. De kracht en het belang van een positieve omgeving op ons gedrag is enorm. Met wilskracht alleen komt je er niet.

In de vakantie las ik onder andere 'Reinventing Organisations*' (tevens de titel van de Nederlandse vertaling). Daarin trof ik voorbeelden aan van hoe organisaties zich aanpassen aan wat deze nieuwe digitale tijd nodig heeft: minder hiërarchie, meer zelfsturing, meer gelijkwaardigheid, meer bewustzijn van het feit dat werk zingeving moet zijn. Feitelijk ging het boek over: hoe spelen organisaties het beste in op de eisen van deze tijd en hoe halen ze het meeste potentieel uit mensen? Bedrijven passen hun cultuur aan: vergaderingen krijgen andere vormen, functies krijgen andere namen, er worden 'conflictoplossingsmodellen' bedacht, zodat mensen zelf hun problemen aanpakken. Het gaat hier feitelijk om het wijzigen van de cultuur, zodat mensen zich zo gaan gedragen als gewenst is. Het belang van de omgeving dus.

Deze vakantie zat ik elf dagen op een fiets met bepakking en was ik negen dagen op een 'International Intensive Training' in 'NonViolent Communication' met 70 anderen van diverse nationaliteiten, waaronder mensen uit (voormalig) oorlogsgebieden of arme delen van de wereld, zoals Kenia, Irak, Palestina, Israël, de Philippijnen, India, Bosnië Herzegovina.
Op de fiets had ik in twee tassen al mijn bagage, met daarop mijn slaapmat en tentje. Ik genoot van de rust, van het ritme van fietsen, pauzeren, fietsen, pauzeren, tent opzetten, rusten, lezen, vroeg slapen, vroeg op, opbreken, fietsen, pauzeren... Een hele eenvoudige leefstijl; vriendelijk, gezond en -ondanks dat je de hele dag bezig bent- rustig voor je geest. In mijn tentje kon ik alles blindelings vinden, want alles had na een paar dagen zijn eigen plekje. Zo wil ik nu mijn hele huis hebben: eenvoudig, simpel, niks te veel. Maar thuis aangekomen, en mijn bureau aanschouwend, heb ik dit al snel opgegeven. 

Nog sterker qua invloed op mij door cultuurverandering was de invloed van de International Intensive Training. Daar hadden we een ritme van rituelen: om negen uur startte de gezamenlijke dag met een korte meditatie, daarna een 'remembering', waarin door iemand een tekst of lied of inspirerende gedachte gedeeld werd, die voor deze persoon een essentie is van waar NonViolent Communication om gaat. Hierop volgde een ronde waarin men de mogelijkheid had te reageren met het delen van iets persoonlijks. Dat werd weer afgesloten met een korte meditatie. Vervolgens kwamen de praktische mededelingen en de aankondigingen van de workshopsessies.
Dit duurde in totaal elke ochtend een uur en aan het eind van de dag was er een vergelijkbaar uur waarin met zijn allen ervaringen van de dag gedeeld werden. Dit sterke ritme van de rituelen werd door iedereen gewaardeerd en men was er ook vrijwel altijd allemaal. Door het twee maal daags delen van persoonlijke zaken ontstond er een sterk gevoel van saamhorigheid en nog belangrijker: 'emotionele veiligheid'. Oordelen verdwenen als sneeuw voor de zon. De mogelijkheden om met elkaar te delen wat er speelde, leren, eten, leren, delen, mediteren, gaf rust en tevens gemak in de verbinding met mensen. Iedereen ontspande, iedereen werd mooi. De eerste dag dacht ik nog: als ik zo'n neus had, zou ik nooit zo'n shirt aantrekken, na drie dagen dacht ik: wat een mooie, markante neus...

Ons werd verzocht tijdens deze plenaire sessies erop te letten dat niet telkens dezelfde personen het woord namen en ook werd ons verzocht kort en bondig te spreken. Als iemand toch lang sprak, werd er opnieuw op gewezen de beschikbare tijd te bewust te verdelen. Steeds meer mensen deden hun mond opendeden in de grote groep. Ik heb mijn best gedaan mijn mond meer te houden dan mijn neiging is: dus ruimte te geven aan anderen. Ik heb ervan genoten potentie in mensen te zien opbloeien, die eerst verborgen was onder angst en onzekerheid.

Deze mensen komen nu terug op hun werk waar ze beoordeeld worden, functioneringsgesprekken moeten voeren, waar nauwelijks openheid is, of ruimte om hun kwetsbaarheid, gevoeligheid en geraaktheid te delen, waardoor ze zich weer zullen opsluiten in hun veilige cocon, daarmee ook weer hun kracht, schoonheid en 'full potential' opbergend.

Het heeft mij doen beseffen hoe belangrijk het is dat we in bedrijven, scholen, bij overheidsinstellingen bewust werken aan een mensvriendelijke cultuur, waarin openheid mag bestaan, waarin conflicten snel worden aangepakt en waarin mensen delen waarom ze doen wat ze doen, en ook: wat dat hun doet. Is het werk vervullend, of is het slopend? Op weg naar een cultuur waar full potential benutten normaal is, in plaats van deze deels te moeten verbergen.
En thuis: veel spullen wegdoen, alles terugbrengen tot wat ik nodig heb in een tentje. Rust.

* Reinventing Organisations. Frederic Laloux. Uitgeverij Het Eerste Huis. EAN: 9789082347708 

Het gaat om meer dan alleen communicatie...

Wat heeft Nonviolent Communication, Geweldloze Communicatie, Verbindende, Communicatie mij gebracht? En wat kan het jou leren?
Toen ik in 2006 begon met wat toen ‘Geweldloze Communicatie’ heette, op aanbeveling van een zeer enthousiaste vriendin, deed ik dat vooral om mijn relatie te redden. De meesten die in een open training komen, zo merk ik nu, hebben een actueel, persoonlijk motief: ruzie op het werk, een relatie die op de klippen dreigt te lopen, contact met de pubers kwijt, weer ontslagen... Het kan trouwens ook een algemeen motief zijn: een betere communicatie in jouw OR tot stand brengen, onderzoeken of je in je werk als politieman of rechter hier iets mee kan, of algemene levenswijsheid en levenskunst opdoen. Ik wilde dus in 2006 mijn gezin bij elkaar houden door mijn eigen communicatiestijl te onderzoeken. Mijn ex klapte namelijk dicht van mijn open en expressieve wijze van communiceren, dus ik dacht: als ik alles geheel ‘geweldloos’ leer zeggen, gaat hij vast wel weer open voor mij. Niet dus, ik sprak al over mijn ‘ex’.

Ik heb mijn relatie dus niet kunnen redden, maar ik heb wel heel veel wijsheid gevonden waar ik al lang naar op zoek was. Tien jaar later ben ik internationaal gecertificeerd trainer en het verveelt me nog steeds niet.

Wat mij vanaf dag één boeide was, dat dit eindelijk een diep doorleefde methode is, die terugvoerde naar de politieke bewegingen van Ghandi en Martin Luther Ling. Een methode, die levenswijsheid en praktisch inzicht bracht, zonder therapeutisch te zijn. Ik hoefde niet in mijn verleden te graven, het werd geen onoverzichtelijke emotionele soep, ik hoefde -godzijdank- niet op kussens te slaan en mijn jeugdtrauma’s weg te huilen.

Wat ik kreeg was helderheid, simpelheid, wijsheid, in dat waar ik velen om mij heen onder zag lijden: krakkemikkige communicatie. Mijn hele leven was ik er al verbaasd over: ouders die langs elkaar heen praatten, leraren die leerlingen niet wisten te bereiken, buren die ruzie maakten om kleine dingen, mensen die mopperden op hun leidinggevenden en andersom, sportverenigingen die uit elkaar vielen door menselijk gedoe…

Die verschrikkelijke onmacht, die ik overal om me heen zag en had gezien, en die ikzelf zo tragisch was gaan ervaren in mijn -ooit zo gelukkige- relatie, daaraan kwam met de komst van GC een einde. Eindelijk tools om beter te weten èn serieus te nemen wat er in mij omging, om verantwoordelijkheid te nemen voor mijn drijfveren en wensen. En vooral: om dit te doen op een manier, waar anderen niet van op de kast terecht kwamen.

Geweldloze Communicatie, wat nu steeds vaker ‘Verbindende Communicatie’ genoemd wordt, bleek heel goed aan te sluiten bij visies die ik al had, op hoe ik graag wilde dat mensen met elkaar om zouden gaan –respectvol-, hoe macht zou worden vormgegeven –vanuit gelijkwaardigheid-, en hoe leiderschap zou moeten werken –ten dienste van het leven in plaats van ten dienste van het systeem-.

GC is dus niet alleen een communicatiemethode, het is meer, veel meer. Het is ook een visie op sociale en politieke verandering. Het begint bij begrijpen wat jou beweegt, drijft, irriteert, triggert,… In eerste instantie is het dus bewustzijn; en in die zin sluit het aan bij allerlei eigentijdse stromingen, zoals belangstelling voor mindfulness, yoga, gezondheid, voeding, beweging. Ook dat interesseerde mij al sinds mijn zestiende. De boeken die ik in mijn kast had staan waren een mooie voorbode voor GC, van Gordon (opvoeding), Goleman (emotionele intelligentie), Riekje Bosman (psychologie), Eckhart Tolle (Een Nieuwe Aarde), tot mijn belangstelling voor politiek en vooral onderwijs: hoe haal je het beste uit mensen? Wat zijn rechtvaardige systemen?

In tweede instantie is GC een methode die je helpt om aan dat wat jou drijft vorm te geven, onder andere via communicatie. Taal is daarbij heel belangrijk, maar ook je intentie en je bereidheid open te staan voor jezelf en de ander.

In derde instantie is het nieuwsgierig zijn naar wat anderen drijft, oordeelloos, waarbij je op zoek gaat naar afstemming: wat wil ik, wat wil jij en hoe geven we daar invulling aan? In vierde instantie is het een manier van leven, waarbij je het bestaan in het algemeen geen geweld wil aandoen, sterker nog: wil dienen.

Dus wat leer je in een Basistraining Verbindende Communicatie? Zo ongeveer wat hierboven staat, in aanzet dan. Daarna gaat het om oefenen, incorporeren, meer lezen, nog een verdiepingstraining doen wellicht en langzaam maar zeker je deze houding eigen maken. Het is een manier van leven, zonder in een eigen subcultuur te verdwijnen, maar waarmee je juist actief midden in het leven kan staan. De relatie met jezelf, je partner, je kinderen, je collega’s en de wereld om je heen verbetert. Conflicten verminderen, maar blijven ook, want het leren houdt nooit op ;).

Donderdag 8 en vrijdag 9 juni: Basis2daagse. Zie hier mijn gehele aanbod voor de komende tijd.

Rijkdom in Relatieland

Een liefdesrelatie (en ook een relatie tussen ouders – kinderen, broers – zussen, goede vrienden) geeft geborgenheid en tegelijkertijd kan het een mijnenveld van ondoorgrondelijke conflicten worden. Op een dag stuit je op een dilemma, variërend van: waar vieren we Kerst, tot wel of niet samenwonen, tot wat eten we vanavond, waaronder het hele mijnenveld verborgen zit. Mijn advies: ploeg de boel om, voordat er ontploffingen plaatsvinden.

Het kenmerk van een liefdesrelatie (in brede zin dus) is dat er sprake is van een diepe gehechtheid waar je jezelf aan overgeeft, waardoor je jezelf er ook een stukje in verliest. Hoe kan je in jezelf verankerd blijven, zodat de relatie een gezonde wederzijdse afhankelijkheid bevat? Vrijheid in verbinding, verbinding in vrijheid… Mooi gezegd, hoe gedaan?

In een liefdesrelatie kom je, zoals dat heet ‘jezelf tegen’. Op een dag stuit je op de (onbewuste) overtuigingen die jij hebt ten aanzien van hoe jij vindt dat het hoort. Niet alleen dat, ook overtuigingen over jezelf, betreffende jouw eigenwaarde. Het mooiste is als je dat kan onderzoeken en bespreken, zonder oordeel, liefst met elkaar. Dan wordt de hechting veilig.

Helaas stuiten mensen op overtuigingen waar schaamte en schuld op zit, zowel ten aanzien van jezelf, als van de ander. ‘Ben ik wel goed genoeg?’ ‘Mag ik voor mezelf opkomen?’ ‘Ik moet me aanpassen.’ ‘Dat hoor je zo toch niet te doen?’ ‘Dat moet iemand toch vanzelf aanvoelen?’ Etcetera. Omdat je op dat soort overtuigingen niet trots bent en het eng is om ervoor uit te komen, houden veel mensen dit voor zichzelf. Dat is dan het tragische begin van het einde van een veelbelovende relatie. Er ontstaan eindeloze kibbelarijtjes, of er ontstaat een veilige (maar saaie) sleur, of het gaat uit.

Als je een rijke, vervullende relatie wilt (en wie wil dat niet?) is het dus zaak om op zoek te gaan naar wat er speelt. Conflicten zijn prima aanleidingen om dat te doen. Verbindende Communicatie geeft mij in ieder geval veel heldere handvatten, waardoor het mijnenveld snel hanteerbaar wordt. Vragen als onderstaande komen aan de orde: Wat zijn terugkerende irritaties en ruzietjes? Hoe ga je met conflicten om, wat heb je in je gezin van herkomst daarin geleerd? Hoe goed zorg je voor jezelf en hoe duidelijk ben je over wat jij wil en nodig hebt? Ga je voor de ander zorgen in de hoop dat die voor jou gaat zorgen? Hoe is de interactie tussen jullie? Wie neemt het voortouw en wie volgt en is dat oké voor beiden? Welke behoeften vervult deze relatie voor ieder en welke niet? Wat doe je met de niet-vervulde behoeftes?

Dit bewuster gaan hanteren, in openheid en eerlijkheid, is voor mij wat rijkdom in het leven echt is.

Relatie Check Up op afspraak. Info zie hier.

Niet goed genoeg...?

Een overtuiging, die in allerlei varianten ('Ik ben te dik, te dom, te laf, te lui...') wijd verspreid is, is: 'Ik ben niet goed genoeg.' In mijn workshops Verbindende Communicatie stuit ik vaak op zo'n hardnekkige onderlaag, een negatieve kernovertuiging, die het voor mensen moeilijk maakt de dingen anders te gaan doen.

Iemand die meer voor zichzelf op wil komen en daarom naar mijn workshop komt, krijgt na twee dagen werken uiteindelijk in een rollenspel toch niet uit haar mond dat ze in de gesprekken met haar vriendin een gelijkwaardig aandeel wil. Want wie is zij om dit deel op te eisen? Een man die heel graag meer rust en ruimte voor zichzelf wil in zijn relatie, blokkeert volledig als ik hem in een rollenspel, waarin ik de levenslustige vriendin speel, uitdaag om voor zichzelf een grens te trekken. Want hij moet toch voldoen aan wat zij wil, wie is hij om voor zichzelf ruimte in te nemen? 

De populaire boeken van Griet op de Beeck gaan hierover. Zij laat zien dat in de kinderjaren zo'n overtuiging ontstaat. De niet volledig onvoorwaardelijke liefde van (een van) de ouders wordt omgezet in zo'n overtuiging. En er zit nog iets achter: als jij niet goed genoeg bent, ligt het aan jou, dan kan jij er in ieder geval nog iets aan doen, zo is de illusie. Het is onverdraaglijk voor een kind om te zien en aanvaarden dat de ouders je niet geven wat je wezenlijk nodig hebt. Dan maar liever een negatief zelf-oordeel.
Het psychologisch werk van Jan Geurtz -die verslavingen in allerlei vormen wil wegnemen- gaat hierover. Volgens hem is een negatieve kernovertuiging de basis van alle verslavingen. Ook hier is de werkelijkheid te moeilijk om te verdragen en de verslaving dempt, leidt af, en creëert een nieuw web van narigheid. 

In de Verbindende Communicatie willen we ons niet bezighouden met de eindeloze psychologische duiding van het verleden, maar ook hier gaat het steeds vaker over dit hardnekkige spoor. Omdat het nog actueel in mensen aanwezig is, hoef je er ook geen eindeloze analyse op los te laten, maar valt er nu iets aan te doen. Hoe kan je je verbinden met wat je echt nodig hebt? Wat heb je eigenlijk nodig? Kan je er nu, als volwassene, zelf verantwoordelijkheid voor nemen? Kan je een negatieve kernovertuiging vervangen door een positieve?

Er zijn inmiddels meerdere oefeningen ontworpen om hier zicht en licht op te krijgen en om het spoor te verleggen. Ik vind het super-interessant en wezenlijk van waarde. Woensdag 17 mei besteed ik er een workshopdag aan, van 10:00 - 17:00, in mijn studio in Arnhem, 100 m van Arnhem CS. Kernovertuigingen. 

Inschrijven en info zie hier

Focus op positief nieuws!

De Volkskrant berichtte woensdag 22-2 over een groeiende groep ‘nieuwsmijders’, mensen die er voor kiezen geheel of gedeeltelijk geen nieuws meer tot zich te nemen, om niet gedeprimeerd en gestrest te raken. http://www.volkskrant.nl/media/de-televisie-de-deur-uit-nieuws-mijden-omdat-je-er-naar-van-wordt~a4465935/ Ik snap dat goed: we zijn ons, denk ik, onvoldoende bewust van wat dat slechte nieuws met ons doet en met onze kijk op de wereld. 

Waarom lezen we eigenlijk negatief nieuws? Zo zijn we als diersoort geprogrammeerd: het is belangrijk te weten waar gevaar schuilt. Kunnen we daar bewuster mee omgaan, meer keus in maken?

Bovendien: wat is waarheid? Feitelijk schuilt achter elke redactionele keuze voor een artikel, hoe objectief geschreven ook, een subjectieve keuze. De negatieve framing door de media geeft ons een negatief wereldbeeld. Als ik mijn 88-jarige moeder dagelijks met de krant zie zitten, omdat ze vindt dat ze op de hoogte moet blijven, en hoor mopperen over wat ze leest, of haar afschuw hoor uitspreken, dan denk ik: ‘Ach, lieve mam, lees een tuinmagazine; aan je eigen tuinonderhoud kan je nog wat doen, aan de oorlog in Syrië niet.’

Ik probeer nieuws te lezen om mezelf te voeden met enerzijds informatie, maar toch vooral inspiratie. Voor mensen die dat ook willen heb ik positief nieuws. Onlangs heb ik een workshop-experiment gedaan met een groep mensen om te onderzoeken: waar valt jouw oog op in het nieuws? Dat zegt namelijk iets over die persoon. Vervolgens was de vraag om bewust te maken: wat doet dit bericht gevoelsmatig met je? En de laatste vraag was: vanuit welke behoefte neem jij dit nieuws tot je? Ik liet mensen negatieve nieuwsberichten uitzoeken en positieve (die veel moeilijker te vinden waren) en kwam tot de conclusie dat het dezelfde ‘nieuwsgaringsbehoefte’ is, vanwaar uit iemands oog valt op een negatief bericht, of een positief bericht.

Een vrouw had als negatief nieuws een artikel gekozen dat ging over het feit dat mensen ‘met een vlekje’ minder makkelijk toegang krijgen tot de arbeidsmarkt, ondanks alle goede voornemens en beleidsmaatregelen. Dit nieuws maakte haar moedeloos. Haar oog was erop gevallen omdat zij geeft om gemeenschappelijkheid, ze wil dat iedereen erbij mag horen. Als positief nieuws had ze een bericht over een kunstenares gekozen, die juist dankzij het behoud van haar uniciteit en doorzettingsvermogen na een lange weg van onbekendheid succes had gekregen. Dat bericht inspireerde haar en ze had het gekozen, omdat ze het hoopvol vond dat juist mensen die een afwijken tot de geaccepteerde gemeenschap kunnen gaan behoren. De interessebron, vanwaar uit ze beide berichten had gekozen, was dus dezelfde: het fenomeen gemeenschappelijkheid. Met het ene bericht voedde ze haar moedeloosheid, met het andere haar hoop en inspiratie.

En dat gold voor alle deelnemers: ieder had een andere behoefte, bijvoorbeeld respect, of zorg voor de natuur, waardoor die persoon negatieve en positieve berichten koos. Als je focust op positief nieuws, vervul je in wezen dezelfde persoonlijke ‘nieuwsgaringsbehoefte’ en je krijgt er een veel beter humeur van. Waar valt jouw oog op in het nieuws, waarom zie je dat en wat wil je zien? Je kan kiezen! Je kan ervoor kiezen om berichten te lezen die je inspireren en vertrouwen geven in de mensheid, in plaats van dat je je voedt met angst en machteloosheid.

Ik doe het experiment met mezelf, met het nieuws van vandaag, donderdag 23 februari.

Wat mij meteen opviel toen ik de krant openklikte was het bericht over

het zuiden van Italië, waar de grootste illegale vuilstortplaats van Europa ligt. Criminelen verdienen hier grof geld mee, terwijl in dit gebied meer kinderen sterven aan kanker dan in de rest van Italië. Ik voel een mengeling van grote woede en verbijstering. Ik kan zo’n bericht nauwelijks geloven, vind het echt vreselijk. Het interesseert me omdat ik nauwelijks kan geloven dat mensen zo slecht zijn. Hoe zit het met menselijke integriteit?

Voor een positief bericht moest ik flink zoeken. Via de site ‘The Optimist’, vond ik een berichtje op Nu.nl http://theoptimist.nl/ali-b-wil-echt-iets-groots-en-goeds/.  Een kort verslagje van een interview met Ali B, waarin hij zegt dat hij zijn bekendheid wil gebruiken om iets ‘groots en goeds’ te doen. Citaat: ‘Toen ik 21 was, vroeg ik me af: waarom is het donker? Nu vraag ik me af: waar haal ik het licht vandaan?’

Dit bericht maakt me echt blij: Ali B, iemand met een voorbeeldfunctie, wil bewust bijdragen aan een socialere wereld. Ik zie hem niet als een BN’er die zijn ijdelheid zit te bevredigen: ik geloof in zijn… ja… integriteit!

Dezelfde bron van nieuwsgierigheid dus weer, namelijk menselijke integriteit, waarom beide berichten mij raken. Betekent dit dat ik geen negatief nieuws meer wil lezen? Jawel, want ik probeer toch enigszins een beeld te krijgen van hoe het in de wereld is, maar ik kies ervoor meer te focussen op positief nieuws om mezelf te inspireren, zodat ik een beter humeur heb en ook zelf meer bijdraag aan een betere, integere wereld. Overigens bestaat in de VS een ‘Trumpfilter’, dat zou ik ook wel willen…

Mijn moeder van 88 is gelukkig met humor staat een positieve draai te geven aan het voor haar negatieve wereldnieuws. Na de eerste week van de nieuwe president van de Verenigde Staten zei ze: ‘Die Trump kan wel weer vertrekken, hij heeft zo goed als alles wat hij beloofd had al waargemaakt.’

Hester Macrander

Opvoeding en Verbindende Communicatie

Opvoeding roept altijd veel op bij mensen. Het nieuwe tv-programma van RTL4' (21 febr.) 'Het beste voor je kind' was meteen trending op twitter. De meeste twitteraars verbaasden zich over, en veroordeelden, de extreme opvoedstijlen van de getoonde ouders. Vanuit Nonviolent Communication, ofwel Verbindende Communicatie, houd ik mij onder andere met opvoeding bezig. Een houding tussen ouders en kinderen die ik als respectvol ervaar, zag ik niet in het tv-programma, maar ook niet bij de veroordelende twitteraars.

Deze tweet viel mij op: '#hetbestevoorjekind aan het kijken. Arme kinderen.' Inderdaad: voeden wij wel op in het belang van de kinderen? In de opvoeding worden veel kinderen gespannen voor het karretje van de behoeftes van de ouders. De boze twitteraars doen echter waarschijnlijk hetzelfde met hun kinderen: die leren ze leven naar hun waarden en bijbehorende leefregels, alleen hun opvoedstijl is meer mainstream. De twitteraar die mij opviel dacht aan de kinderen.

Veel ouders leggen hun kinderen het door hun gewenste gedrag op. Zie zien het als hun taak om de kinderen te leren zich te gedragen. Kinderen worden als het ware voor het karretje van de behoeftes van de ouders gespannen. Straf (en beloning) is echter heel kostbaar voor relaties. Want wat gebeurt er innerlijk met je kind bij dwang? Die sluit zich af en ergens in de puberteit krijg je de rekening gepresenteerd: een teruggetrokken puber. Je wilt als ouder echter in verbinding blijven. Hoe kan je dat doen, zonder 'soft' op te voeden? Je wilt ook geen verwende prinsjes en prinsesjes kweken...

Het kind zien als menselijk wezen met eigen gevoelens en behoeftes, daar oog voor hebben en ook ruimte aan geven dat is in de Verbindende Communicatie cruciaal. Dat wil niet zeggen dat het kind alles mag doen wat het wil, maar het zorgt wel voor een respectvolle omgang, wederzijds. Het kind wordt gezien. Het mag huilen als het verdriet heeft, omdat het dat ijsje niet krijgt en wordt niet afgestraft met: 'Zeur niet zo'. Hoeveel volwassenen hebben niet juist daar last van: dat ze niet gezien zijn als kind?

In de Nonviolent Communication ben je als ouder helder over jouw behoeftes. Jij wil dat het kind op tijd, netjes aangekleed, met de juiste spullen in zijn tas op school zit. Het kind wil iets anders, wellicht spelen, of tv-kijken. Helderheid over wat jij wil en empathie hebben voor dat het kind iets anders wil, wat nu echter niet kan, voorkomt al heel veel conflicten. Tv en speelgoed 's ochtends buiten beeld houden en de focus richten op een plezierig aankleed- en eetritueel helpt uiteraard ook. Maar de essentie is dat kinderen graag bijdragen aan wat ouders gelukkig maakt. Straf is helemaal niet nodig en vertroebelt de relatie. Doet het kind iets uit respect, omdat hij/zij jou leuk vindt, of uit angst omdat hij/zij bang voor je is?

Kinderen zijn dus mensen! Ze worden echter vaak als ondergeschikt gelabeld, ze worden niet erkend in hun gevoelens, ze krijgen veel veroordelingen over zich heen, waardoor ze mogelijk hun eigenwaarde verliezen. En dan zit daar dus opeens die teruggetrokken puber. Veel ouders lijden daaronder en denken dat het nu eenmaal bij de puberteit hoort. Dat is niet mijn ervaring. Jongeren worden zelfstandiger en gaan meer hun eigen weg, maar dat kan prima in verbinding, dus in contact met jou.

De kern is dat eigenwaarde cruciaal is voor een mens. Door kinderen te labelen als onaffe volwassenen geef je ze voortdurend de boodschap dat ze niet goed genoeg zijn. Daar zullen zich naar gaan gedragen, want de onbewuste lat is te hoog, onhaalbaar, of ze zullen zich afwenden en hun eigen leven gaan leiden. Eigenwaarde = waarde geven aan dat wat er gewoon is, gevoelens en behoeftes. Erkennen door middel van empathie. En nogmaals: dat is iets anders dan hun zin geven.

Autoriteit doodt creativiteit door volgzaamheid… De hele tijd kinderen voorkauwen wat ze moeten, wat op school helaas te veel gebeurt, doodt creativiteit. Vertrouwen dat jonge mensen de wereld willen ontdekken, vrienden willen, een fijn leven willen: dat geeft ruimte aan kinderen en jongeren om het leven zelf te gaan ontdekken. Wees daarnaast een leuke, aantrekkelijke, betrokken en betrouwbare ouder en het kind zal je respecteren en de appel zal niet ver van de boom vallen.

Het gaat allemaal om de kwaliteit van de verbinding! Delen wat belangrijk is. Jij biedt iets aan: jouw opvoeding. Geef het kind ruimte daar het zijne of het hare van te vinden. Dat wens ik niet alleen de kinderen die ik zag in de extreme opvoedstijlen van het RTL-programma, maar dat wens ik alle kinderen.

Workshopdag Verbindende Communicatie en opvoeding: zaterdag 22 april. Zie hier voor meer info, ook over locatie en kosten.

Tevens Relatie Check-ups voor ouders en jongeren die uit verbinding zijn geraakt. Zie hier info.

Overwinnen van triggerreacties...

Er zijn meerdere manieren waarop je Verbindende Communicatie kunt verdiepen. Overigens, ook mensen die nooit de basistraining hebben gedaan, maar wel andere aanverwante trainingen en die hier een verrijking in zien, zijn welkom in een verdiepingstraining bij mij.

Even voor de helderheid. De basis gaat om: zonder oordeel contact maken op het niveau van gevoelens en behoeftes. Vanuit zelfempathie je eerlijk uitspreken en daarnaast empathie voor de ander opbrengen. Als beider behoeftes helder zijn zoek je strategieën die beider behoeftes vervullen. Gevoelens, behoeftes en strategieën vertaal je in heldere en concrete verzoeken en je zoekt afstemming daarin. Deze basis wordt in twee dagen behandeld.

Ik heb momenteel twee verdiepingstrainingen: Win-win. Onderhandelen en feedback: verbindende gesprekken voeren. En: Face! Triggerreacties omzetten in constructief handelen.
Face is gericht op bewustzijn van eigen kwetsbaarheden en daarin positieve keuzes creëren: fight, flight, freeze-reacties negatieve kernovertuigingen, schaamte en schuld-gevoelens omzetten in constructief gedrag, dat je behoeftes wel dient. Die vind ik erg interessant. Daar gaat dit stukje verder over. Reageren vanuit triggers is namelijk juist niet dienend aan wat je nodig hebt. Integendeel: het brengt je altijd verder van huis.

Als een auto mij rechts inhaalt schrik ik. Mijn reactie is dat ik de neiging heb even te gaan bumperkleven om deze persoon duidelijk te maken dat dit echt niet kan. Mijn schrik komt voort uit mijn behoefte aan veiligheid in het verkeer. Bumperkleven draagt daar niet aan bij. Dus: laten gaan… adrenalinegolfje verdragen… en mezelf voorhouden dat deze persoon daar een reden voor heeft, zoals haast. En: beter in de gaten houden dat ik niet onnodig op de linkerbaan rijdt.

Op een netwerkborrel waar je je niet op je gemak voelt, verschuil je je achter een grote plant en eet je de nootjes op, want met volle mond kan je immers niet praten. Excuus... Ondertussen wil je er juist graag bij horen en met mensen praatjes maken. Dus wat kan je doen? Bijvoorbeeld met een gemakkelijke collega meelopen en in diens vaarwater ook in contact met mensen komen, dat helpt.

Als een collega, of een leidinggevende je feedback geeft waar jij duidelijk een oordeel in hoort, klap je dicht. Je denkt er het jouwe van en thuis weet je wat je had willen zeggen. Ter plekke je realiseren dat je onaangenaam geraakt bent en kunnen zeggen: ‘Daar schrik ik van, ik wil graag even kijken wat er precies speelt’, houdt de verbinding open en belangrijker nog: je bevriest niet door je schrik te benoemen.

Als je het mechanisme van FFF-reacties doorhebt, kan je zien dat het vaak soortgelijke situaties zijn die jou triggeren. Die raken namelijk aan jouw negatieve kernovertuiging. Als jij diep van binnen denkt, dat je niet echt de moeite waard bent -een oude kernovertuiging-, dan zal je altijd geraakt zijn als iemand jou passeert, of niet groet bij binnenkomst, of weinig ruimte geeft in een vergadering. Die persoon bedoelt dat wellicht niet zo, maar jij reageert vanuit die oude groef. Daar zicht op krijgen en de groef verleggen door een positieve kernovertuiging in het leven te roepen verandert je gedragspatroon.



De laatste stap is dan echt verantwoordelijkheid te nemen voor jezelf. Niet uit schaamte voor de behoeftes van anderen zorgen. Niet vanuit schuld de verantwoordelijkheid van anderen op je nemen. Bij de ander laten, die kan voor zichzelf zorgen. Je hebt je handen vol aan jezelf. Je kan verbinding maken met de ander, zonder verstrikt te raken. Opluchting.


Deze drie stappen behandel ik in de Face-verdiepingstweedaagse op vrijdag 14 & zaterdag 15 april en vrijdag 23 & zaterdag 24 juni.
Ik bied ook een verdieping aan in een reeks donderdagavonden en daarin behandel ik van beide trainingen een en ander, dus ook van onderhandelen en feedback.: 16-3, 23-3, 30-3, 6-4, 13-4, 20-4.

Een derde verdiepingstraining zou kunnen zijn: waarneming scheiden van oordelen en interpretaties. In tijden van ‘nepnieuws’ is dat een hele mooie uitdaging. Ik ga het eens onderzoeken...